Ogród Laudato si’

Ogród w Nowym Zagórzu

Ogród powstał w ramach projektu „Ekologia integralna encykliki Laudato si’ w działaniu wspólnot Caritas i społeczności lokalnych” realizowanego przez Caritas Polska i  został dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Projekt Caritas Laudato si’ jest odpowiedzią na wezwanie Papieża Franciszka oraz potrzebę budzenia w nas ekologicznej wrażliwości. Promujemy encyklikę Laudato si’ i mówimy o tym jak przełożyć ją na życie. 

Krótki opis projektu

Projekt pn. „Zakątek św. Franciszka” obejmuje Nowy Zagórz i wpisuje się w przestrzeń zabudowy bloków mieszkalnych oraz domków jednorodzinnych. Mieszkańcy osiedla miejsce do kontaktu z przyrodą i z drugim człowiekiem. W otoczeniu kościoła zagospodarowano fragment terenu zielonego uwzględniając ekspozycję rodzimych gatunków roślin oraz przygotowano ogród deszczowy. Przebywają tu również seniorzy z Domu Dziennego Pobytu Caritas działającego przy parafii. W ramach projektu „Zakątek św. Franciszka” powstał m.in. niewielki ogród zbierający wodę deszczową z budynku gospodarczego oraz ustawiono ekologiczną toaletę kompostującą.

Mając na uwadze wskazania „Laudato si” Papieża Franciszka a także potrzeby różnych osób będzie realizowano cykl spotkań edukacyjnych dla odbiorców projektu. Realizacja „Zakątku św. Franciszka” jest dopowiedzą na potrzebę obcowania z przyrodą, wspólnego spędzania czasu oraz okazją do zapoznania się z ideami zawartymi w „Laudato si'”).

Co to jest ogród deszczowy

Ogród deszczowy, choćby był najmniejszy, sprawia, że mniejsze ilości wody spływają z dachów czy ulic wprost do kanalizacji. Wychwytuje on zanieczyszczenia znajdujące się w deszczówce, zwiększając ilość wody w krajobrazie – pochłania jej nawet do 40% więcej niż trawnik. Zaprojektowanie i wykonanie ogrodu deszczowego nie wymaga żadnych specjalnych sprzętów czy wiedzy i każdy może wykonać go przy swoim domu. Tego typu ogród możemy usytuować bezpośrednio w gruncie lub w pojemnikach. I w jednym, i drugim przypadku ogród deszczowy przypomina zwykłe nasadzenie roślinne, jednak porastające go gatunki dobrane są nieprzypadkowo.

Przypomina zwyczajny ogród, składa się on jednak głównie z takich gatunków roślin, które nie tylko są niewątpliwą ozdobą ogrodu, ale także oczyszczają wodę. Głównym zadaniem ogrodów deszczowych jest zbieranie i wykorzystywanie wody opadowej z pobliskich terenów, w tym z powierzchni utwardzonych. Najlepszym źródłem wody dla ogrodu deszczowego jest ta z dachów, chodników, ciągów pieszych oraz z przydomowych podjazdów i parkingów. Ogrody deszczowe świetnie sprawdzają się w ogrodach przydomowych, których są cenną ozdobą.

By ludzkie osiedla były jak najlepiej przygotowane na skutki intensywnych opadów, niezbędne jest równoległe rozwijanie wielu narzędzi, które są tak samo istotne i powinny się wzajemnie uzupełniać. Kompleksowe podejście do retencji miejskiej powinno obejmować zarówno infrastrukturę miejską, jak i nieruchomości prywatne.

Ogrodem deszczowym określa się nasadzenia roślin w gruncie bądź pojemniku, które usuwają zanieczyszczenia z przepływającej wody deszczowej zbieranej z powierzchni dróg, placów i dachów. Co więcej, dzięki ogrodom deszczowym mniej wody spływa z powierzchni nieprzepuszczalnych (chodniki, ulice, parkingi, place) do kanalizacji, ponieważ rośliny zatrzymują ją w krajobrazie, zwiększając w ten sposób retencję wód. Chociaż ogród deszczowy przypomina zwykły ogród, sadzone są w nim szczególne rośliny hydrofitowe. Ich korzenie bądź kłącza zatrzymują zanieczyszczenia z pobranej przez siebie wody, np. metale ciężkie i związki białkowo-tłuszczowe. Podłoże ogrodu, dzięki odpowiednio dobranym warstwom piasku i żwiru, zatrzymuje zanieczyszczenia zawarte w wodzie. Opisane w instrukcji ogrody deszczowe mają na celu oczyszczenie wody deszczowej zbieranej przez rynny. Można je sadzić przy budynkach, a wykonanie nie wymaga specjalistycznej wiedzy ani sprzętu.

Tematyka działań

Bioróżnorodność.

Wrażliwość na populację zwierząt w otoczeniu:

– Informowanie o sposobach na ograniczenie kolizji ptaków z oknami (np. firanki/zasłony, mniejsza częstotliwość mycia okien).

– Informowanie o szkodliwości wypalania traw.

– Informowanie o konieczności planowania nowych posadzeń w ogrodzie lub na działce przede wszystkim z rodzimych gatunków roślin, przystosowanych do lokalnych warunków i powiązanych z innymi lokalnymi organizmami.

– Informowanie o potrzebie stworzenia kompostownika w ogrodach.

Troska o przyrodę w najbliższym otoczeniu:

– stworzenie nowego miejsca, gdzie mieszkańcy naszej planety nie będą żyli przytłoczeni coraz bardziej betonem, asfaltem, szkłem i metalami, pozbawieni fizycznego kontaktu z naturą. – LS* 44

– powieszenie kilku odpowiednio zaprojektowanych budek lęgowych

– pozostawieni fragmentu ogrodu, gdzie będą ograniczone działania (grabienie liści, koszenie trawy) i pozwolimy tam działać samej przyrodzie („ogród św. Franciszka”)

– wyjazd edukacyjny, aby poznać wybrany rezerwat Bieszczadzkiego Parku Narodowego i na terenach chronionych trzymać się wyznaczonych szlaków turystycznych i ścieżek przyrodniczych;

– promowanie zwyczaju rozpalania ognisk w miejscach do tego przeznaczonych – stworzenie takiego miejsca w Zakątku św. Franciszka.

Zachęta, że wszyscy możemy współpracować jako narzędzia Boga w trosce o stworzenie, każdy ze swoją kulturą i doświadczeniem, swoimi inicjatywami i możliwościami. – LS 14.

*LS – encyklika „Laudato si'”