
Ogród Laudato si’
Ogród w Nowym Zagórzu
Ogród powstał w ramach projektu „Ekologia integralna encykliki Laudato si’ w działaniu wspólnot Caritas i społeczności lokalnych” realizowanego przez Caritas Polska i został dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Projekt Caritas Laudato si’ jest odpowiedzią na wezwanie Papieża Franciszka oraz potrzebę budzenia w nas ekologicznej wrażliwości. Promujemy encyklikę Laudato si’ i mówimy o tym jak przełożyć ją na życie.
W ramach działań ekologii integralnej w latach 2019 – 2021 realizowany jest projekt “Ekologia integralna encykliki Laudato Si’ w działaniu wspólnot Caritas i społeczności lokalnych” (skrót Caritas Laudato si‚). Powstał on jako odpowiedź na wezwanie papieża Franciszka do troski o wspólny dom – ziemię, przekładając społeczną naukę kościoła w zakresie ekologii integralnej na konkretne praktyczne działania.
Krótki opis projektu
Projekt pn. „Zakątek św. Franciszka” obejmuje Nowy Zagórz i wpisuje się w przestrzeń zabudowy bloków mieszkalnych oraz domków jednorodzinnych. Mieszkańcy osiedla miejsce do kontaktu z przyrodą i z drugim człowiekiem. W otoczeniu kościoła zagospodarowano fragment terenu zielonego uwzględniając ekspozycję rodzimych gatunków roślin oraz przygotowano ogród deszczowy. Przebywają tu również seniorzy z Domu Dziennego Pobytu Caritas działającego przy parafii. W ramach projektu „Zakątek św. Franciszka” powstał m.in. niewielki ogród zbierający wodę deszczową z budynku gospodarczego oraz ustawiono ekologiczną toaletę kompostującą.
Mając na uwadze wskazania „Laudato si” Papieża Franciszka a także potrzeby różnych osób będzie realizowano cykl spotkań edukacyjnych dla odbiorców projektu. Realizacja „Zakątku św. Franciszka” jest dopowiedzą na potrzebę obcowania z przyrodą, wspólnego spędzania czasu oraz okazją do zapoznania się z ideami zawartymi w „Laudato si'”).
Co to jest ogród deszczowy
Ogród deszczowy, choćby był najmniejszy, sprawia, że mniejsze ilości wody spływają z dachów czy ulic wprost do kanalizacji. Wychwytuje on zanieczyszczenia znajdujące się w deszczówce, zwiększając ilość wody w krajobrazie – pochłania jej nawet do 40% więcej niż trawnik. Zaprojektowanie i wykonanie ogrodu deszczowego nie wymaga żadnych specjalnych sprzętów czy wiedzy i każdy może wykonać go przy swoim domu. Tego typu ogród możemy usytuować bezpośrednio w gruncie lub w pojemnikach. I w jednym, i drugim przypadku ogród deszczowy przypomina zwykłe nasadzenie roślinne, jednak porastające go gatunki dobrane są nieprzypadkowo.
Przypomina zwyczajny ogród, składa się on jednak głównie z takich gatunków roślin, które nie tylko są niewątpliwą ozdobą ogrodu, ale także oczyszczają wodę. Głównym zadaniem ogrodów deszczowych jest zbieranie i wykorzystywanie wody opadowej z pobliskich terenów, w tym z powierzchni utwardzonych. Najlepszym źródłem wody dla ogrodu deszczowego jest ta z dachów, chodników, ciągów pieszych oraz z przydomowych podjazdów i parkingów. Ogrody deszczowe świetnie sprawdzają się w ogrodach przydomowych, których są cenną ozdobą.
By ludzkie osiedla były jak najlepiej przygotowane na skutki intensywnych opadów, niezbędne jest równoległe rozwijanie wielu narzędzi, które są tak samo istotne i powinny się wzajemnie uzupełniać. Kompleksowe podejście do retencji miejskiej powinno obejmować zarówno infrastrukturę miejską, jak i nieruchomości prywatne.
Ogrodem deszczowym określa się nasadzenia roślin w gruncie bądź pojemniku, które usuwają zanieczyszczenia z przepływającej wody deszczowej zbieranej z powierzchni dróg, placów i dachów. Co więcej, dzięki ogrodom deszczowym mniej wody spływa z powierzchni nieprzepuszczalnych (chodniki, ulice, parkingi, place) do kanalizacji, ponieważ rośliny zatrzymują ją w krajobrazie, zwiększając w ten sposób retencję wód. Chociaż ogród deszczowy przypomina zwykły ogród, sadzone są w nim szczególne rośliny hydrofitowe. Ich korzenie bądź kłącza zatrzymują zanieczyszczenia z pobranej przez siebie wody, np. metale ciężkie i związki białkowo-tłuszczowe. Podłoże ogrodu, dzięki odpowiednio dobranym warstwom piasku i żwiru, zatrzymuje zanieczyszczenia zawarte w wodzie. Opisane w instrukcji ogrody deszczowe mają na celu oczyszczenie wody deszczowej zbieranej przez rynny. Można je sadzić przy budynkach, a wykonanie nie wymaga specjalistycznej wiedzy ani sprzętu.
Tematyka działań
Bioróżnorodność.
Wrażliwość na populację zwierząt w otoczeniu:
– Informowanie o sposobach na ograniczenie kolizji ptaków z oknami (np. firanki/zasłony, mniejsza częstotliwość mycia okien).
– Informowanie o szkodliwości wypalania traw.
– Informowanie o konieczności planowania nowych posadzeń w ogrodzie lub na działce przede wszystkim z rodzimych gatunków roślin, przystosowanych do lokalnych warunków i powiązanych z innymi lokalnymi organizmami.
– Informowanie o potrzebie stworzenia kompostownika w ogrodach.
Troska o przyrodę w najbliższym otoczeniu:
– stworzenie nowego miejsca, gdzie mieszkańcy naszej planety nie będą żyli przytłoczeni coraz bardziej betonem, asfaltem, szkłem i metalami, pozbawieni fizycznego kontaktu z naturą. – LS* 44
– powieszenie kilku odpowiednio zaprojektowanych budek lęgowych
– pozostawieni fragmentu ogrodu, gdzie będą ograniczone działania (grabienie liści, koszenie trawy) i pozwolimy tam działać samej przyrodzie („ogród św. Franciszka”)
– wyjazd edukacyjny, aby poznać wybrany rezerwat Bieszczadzkiego Parku Narodowego i na terenach chronionych trzymać się wyznaczonych szlaków turystycznych i ścieżek przyrodniczych;
– promowanie zwyczaju rozpalania ognisk w miejscach do tego przeznaczonych – stworzenie takiego miejsca w Zakątku św. Franciszka.
Zachęta, że wszyscy możemy współpracować jako narzędzia Boga w trosce o stworzenie, każdy ze swoją kulturą i doświadczeniem, swoimi inicjatywami i możliwościami. – LS 14.
*LS – encyklika „Laudato si'”