Odpust parafialny
Odpust parafialny to inaczej święto patronalne kościoła parafialnego.
Pierwsi chrześcijanie nie budowali kościołów do sprawowania kultu. Eucharystię sprawowano wtedy w prywatnych domach, które nazywano „Domus Ecclesiae”, czyli „Kościoły Domowe”. Od uzyskania wolności wyznania w IV wieku zaczęto budować kościoły. Powstawały bazyliki i tak zwane „aedicula” (mały budynek, kościółek) lub po grecku „tropaion” (znak zwycięstwa). Te ostatnie wznoszono na grobach lub w miejscach męczeńskiej śmierci chrześcijan. Z czasem małe pomniki i ołtarze stawały się budynkami kościelnymi. Budowano zazwyczaj kościoły w miejscach, gdzie istniał kult świętych, zwłaszcza męczenników i tak kościoły otrzymywały swoich świętych patronów. Zabiegano, aby w budowanym kościele znajdowały się relikwie świętego. Pierwsze kościoły przyjmowały za swoich patronów zwłaszcza Apostołów i świętych męczenników, a nieco później Najświętszą Maryję Pannę, a w wiekach późniejszych także Jezusa Chrystusa, Ducha Świętego oraz przymioty boskie (np. Opatrzności Bożej, Miłosierdzia Bożego) i wydarzenia zbawcze. Dzień nadania tytułu kościołowi stawał się świętem kościoła i parafii.
Rozwój kult relikwii w średniowieczu sprawił, że budowa nowego kościoła, a zwłaszcza ołtarza wymagała posiadania relikwii jakiegoś świętego. Święty, którego relikwie zdobyto i umieszczono w ołtarzu w sposób naturalny stawał się patronem kościoła. Ponieważ w kościołach budowano zwykle kilka ołtarzy, w których umieszczano relikwie wielu świętych, stąd miały one wielu patronów. Dzień, w którym wspominano w liturgii świętego patrona, stawał się świętem kościoła i parafii z nim związanej. W parafialne święto, oprócz uroczystej Mszy świętej, organizowano procesje, przedstawienia obrazujące życie czczonego świętego, urządzano wspólne zabawy i uczty. W późniejszych wiekach uczestnictwo w święcie patrona kościoła dawało możliwość uzyskania odpustów. Wtedy też święto patronalne kościoła zaczęto nazywać odpustem parafialnym. Możliwość uzyskania odpustów zmieniła charakter parafialnego święta. Podkreślano konieczność pokuty i nawrócenia. Przed uroczystością odpustową organizowano specjalne przygotowania, gdzie ważne miejsce zajmowała spowiedź.
W naszych czasach, po Soborze Watykańskim II, sprawę parafialnych odpustów regulują zwykle synody poszczególnych diecezji. Zwykle podkreślają one, że święto patronalne kościoła parafialnego należy obchodzić uroczyście, zachowując dotychczasowe zwyczaje parafialne. Należy także dążyć do wyrobienia właściwego zrozumienia odpustu u wiernych. Wymaga to skierowania całej uwagi duszpasterskiej na przeżycie duchowe święta patronalnego parafii. Zachęca się do korzystania z Sakramentu Pokuty, uczestnictwa we Mszy świętej, procesji oraz innych modlitwach dziękczynnych i błagalnych. Została zachowana także praktyka udzielania odpustu, związana z uczestnictwem w uroczystościach parafialnych.
Odpust parafialny, czyli święto patronalne kościoła parafialnego jest przede wszystkim świętem wspólnoty wiernych tworzącej daną parafię. To szczególny czas łaski i Bożego miłosierdzia. To dzień, w którym każdy wierzący ma okazję doświadczyć w sposób bardzo konkretny łaski Bożej miłości, wyrażającej się w darze odpustu. W końcu daje okazję poznania świętego patrona parafii i uwielbienia Boga za jego orędownictwo i opiekę. Świętowanie odpustu parafialnego przypomina także o powołaniu do świętości każdego chrześcijanina.
O warunkach uzyskania odpustu zupełnego
(dotyczy dnia odpustu parafialnego)
Odpust zupełny jest darowaniem całej kary doczesnej za grzechy, które zostały już odpuszczone. Można go ofiarować za siebie lub za duszę jednego zmarłego, intencję tę należy określić przed uzyskaniem odpustu.
Aby uzyskać odpust zupełny, trzeba wykonać nie tylko pobożne dzieło, z którym związany jest odpust, ale ponadto tak zwane zwykłe warunki, które zawsze są takie same.
W jednym dniu można uzyskać odpust zupełny tylko raz. Konieczny jest stan łaski uświęcającej, przynajmniej pod koniec wykonywania określonych czynności.
Wypada, aby Spowiedź św. była najpierw. Jeśli chcemy w ciągu kilku dni uzyskać kilka odpustów zupełnych, to Spowiedź św. wystarczy jedna, jeśli tylko nie popełnimy grzechu ciężkiego. Pozostałe warunki trzeba wykonywać za każdym razem od nowa, a ich kolejność jest dowolna. Wypada, by były wykonane w jednym dniu.
Tym, którzy nie mogą spełnić warunków potrzebnych do uzyskania odpustu, np. chorym, może kapłan na Spowiedzi św. zmienić wszystkie warunki na inne.
Warunki odpustu:
1. Spowiedź św. (może być przeprowadzona kilka dni wcześniej).
2. Komunia św. (ofiarowana w dowolnej intencji).
3. Modlitwa w intencjach wyznaczonych obecnie przez Ojca św. (nie musimy znać tych intencji, odmówić można np. jedno „Zdrowaś…”).
4. Wyzbyć się przywiązania do wszelkich grzechów, nawet lekkich (jest to raczej stan duszy, a nie jednorazowa czynność do wykonania).
5. Pobożne nawiedzenie mającej swą uroczystość świątyni i odmówienie w jej wnętrzu modlitw: „Ojcze nasz…” i „Wierzę…”.
